In Diever is een beroemd openluchttheater waar elke zomer stukken van Shakespeare worden uitgevoerd. Het was geweldig om deel te zijn van deze wereld, te acteren en muziek te maken.
Er ontstond een plan voor de toekomst: beroemd worden met een eigen rockband, daarna de fluitenbouwerij van mijn vader overnemen of muziek- en theaterlessen geven op een vrije school.
Waarom zijn kunstvormen zo gescheiden van elkaar?
Op het Conservatorium van Amsterdam zocht ik de samenwerking met studenten van andere faculteiten. Ik bedacht een maandelijkse avond in een theater: Plankgas. Hier kwam het meest eigenzinnige werk van studenten samen en ontstond contact en samenwerking tussen theater, dans, film en muziek. Het was elke keer een avontuur.
Ik ontwierp een muziekstuk dat in de duinen klonk, onder de rook van de Hoogovens.
Enorme stalen kunstwerken werden gebruikt als slagwerk, aangevuld met ander ijzer materiaal als olievaten. Publiek liep rond door een landschap van klank. De leden van Fanfarecorps Door Samenwerking Sterk stonden verspreid over het gebied. Vuur verlichtte het schouwspel terwijl de lichte wind het geheel aan flarden blies, wat overigens prima klonk.
Lees meer over hoe een fanfareorkest me behoedde voor professionele steriliteit
Door musici te verspreiden door een groot gebouw en dansers tussen het publiek op te stellen, kwamen klank, ruimte en de mens daarin samen tot één muzikale beleving. De voorstelling heette ‘La vie n’est pas un chocolat’ en werd meerdere keren op bijzondere locaties uitgevoerd.
Bekijk hier Atrium – blazers en dansers in het Haags Stadhuis
Bekijk hier Kalenderpanden – wereld van klank in een oud pakhuis
Het was mijn eindexamen compositie voor het Conservatorium, maar de commissie wilde niet komen. Ik had een scheepswerf geregeld, een fanfare, strijkorkest, een rockband, DJ, dansers en koks. Van de vroege avond tot de volgende ochtend vloeide live muziek, elektronische beats en soundscapes in elkaar over.
In Paradiso en andere clubs ontwierp ik nachten waarin volgens een strak scenario optredens, performances, eten, dans en DJ werden versmolten tot totaalervaringen voor alle zintuigen. Het leek terloops en vloeiend in elkaar te steken, maar volgde een strakke planning.
Koks, dansers, Dj’s en zelfs masseurs en kappers waren betrokken om samen te werken met talloze musici. Van fanfare tot strijkkwartet, van Scandinavische Folkzangers tot Sloveense hardrockbands, van kinderkoor tot blokfluitorkest – elke minuut was zorgvuldig geregisseerd, maar voor de vaak onbevangen bezoeker leek de nacht op een spontane samenloop van performances, flarden muziek, poëzie, smaken en geuren.
Bekijk hier de video’s van La nuit n’est pas une chocolat
Nieuwsitems:
Smaaksensaties – Het Parool, 9 Maart 2004
Europa in Geur, Smaak en Klank – Sp!ts, 30 december 2004
‘Een lange, uitbundige muzikale collage’ – NRC Handelsblad, 31 december 2004
‘Merlijn Twaalfhoven boeit in Paradiso’ – Telegraaf, 31 december 2004
‘Eenmalig festival voor alle zintuigen in 013’ – Brabants Dagblad, 9 maart 2005
Tijdens de MuseumN8 2003 in het Rijksmuseum was ons uitgangspunt om nooit een podium te creëren, maar musici, acteurs en dansers tussen het publiek, verdeeld over het hele gebouw te laten opereren. Zo ontstond een eenheid van bezoeker met de omgeving, en werd de aandacht evenwichtig gestuurd tussen de kunstwerken, sociaal samenzijn en het meemaken van een live performance.
In plaats van in het rode pluche te zitten, werden de bezoekers van de stadsschouwburg Amsterdam geblinddoekt door de catacomben van de schouwburg gevoerd. Er waren geuren, geluiden, de lift en vreemde handen waardoor je werd meegevoerd. Acteurs van Toneelgroep Amsterdam fluisterden hun teksten direct in de oren van het publiek. Zo intiem was theater zelden.
Klik hier voor een korte impressie van Nacht in de Barentszzee
Ik werd de jongste lector van Nederland.
Bij kunsthogeschool ArtEZ ging ik op zoek naar een nieuwe rol voor kunst in de wereld. In ontmoetingen, lezingen en conferenties bracht ik talloze kunstenaars bijeen die met hun werk nieuwe verbintenissen in de samenleving ontwerpen. Hun ervaringen en mijn visie staan in het boekje Kunst in de Wereld.
Het boekje Kunst in de Wereld is hier online te lezen.
Op zoek naar verhalen van plekken en mensen, werkte ik een jaar lang als stadscomponist in Zaanstad. Met musici, dansers en vrijwilligers uit alle lagen van de bevolking, kregen we toegang tot een oude wapenfabriek. Hier bouwden we een zeer creatieve versie van A Midsummer Night’s Dream: Droomzomernacht. Een sprookje over de liefde op een plek waar tientallen jaren lang bloedig wapentuig geproduceerd is.
Hier een beeld van de Zaanse bevolking die auditie kwam doen
Het uitvoeren van een groots orkestwerk is een bijna bovennatuurlijke ervaring dat nu uitsluitend is voorbehouden aan professionals. Het publiek mag doorgaans slechts eerbiedig en nederig toehoren, en technisch is zulke muziek voor amateurs vaak onbereikbaar.
Ik componeerde de Symfonie voor iedereen waarin kinderen, muziekschool studenten en amateurs samen met een professioneel orkest een groots orkestwerk neerzetten.
De scheiding tussen uitvoerder en toehoorder wordt doorbroken, iedereen is deelnemer, mede-createur. Ook het publiek wordt actief betrokken.
Bekijk hier de eerste versie met het Nederlands Philharmonisch Orkest
Bekijk hier mooie reportage van het project in Dessau, Duitsland
Tussen de ideeën van Robbert Dijkgraaf, Kevin Kelly, Frans Timmermans en prinses Mabel mocht ik mijn verhaal doen.
In de Haarlemmermeer verzamelden we 800 zangers via audities, koren en muziekscholen. Bij de opening van het nieuwe Cultuurgebouw in Hoofddorp stonden zij door het hele gebouw heen. Flarden en fragmenten van de meest diverse klanken, stijlen en karakters vormden samen een geheel waar je als bezoeker in kleine groepen doorheen werd geloodst.
Op vijfentwintig plekken in Amsterdam werd een koor opgericht, gekoppeld aan een bijzondere zangsolist en creatief aan het werk gezet. Na concerten door de hele stad kwamen 1000 stemmen uiteindelijk samen in één immense originele compositie.
Resonance is een verstilde klankervaring, een ingetogen en betoverende wereld van geluid gecreëerd door honderden stemmen. Er zijn geen afzonderlijke liederen, geen teksten, weinig duidelijke melodieën of ritmes, maar een voortdurende evolutie van puur geluid, slechts voortgebracht door de menselijke stem.
Bekijk hier een film van de uitvoering in de Dom
Bekijk hier een versie gemaakt in één ochtend op Musica Sacra, Maastricht (omroep MAX)
Bekijk hier beelden van een repetitie met 300 zangers in de Nieuwe Kerk, Amsterdam
500 zangers zingen onverwacht tussen het publiek. En later, op de climax van de nacht, vanaf de tribune. Publiek dat komt voor het meest spectaculaire dance event wordt geraakt door de klank van de pure menselijke stem.
Hoe breng je kunst midden in de samenleving?
Hoe deel je als kunstenaar niet alleen de eindproducten, maar juist ook de creatieve zoektocht waarmee je op een frisse manier naar de wereld kijkt?
Hoe kun je je publiek activeren en transformeren tot actieve achterban?
Met A Sharing Academy zette ik mijn eigen ervaring om in een methode die kunstenaars helpt om impact te maken in de wereld.
Bekijk hier een impressie van Sharing Day op schrikkeldag 2016 (filmpje)
Bekijk hier mijn praatje op Sharing Day (filmpje)
Bekijk hier een inspirerende lezing over de rol van de componist in de 21e eeuw (Engels)
En nu?
De zoektocht gaat verder.
Niet naar meer optredens, grotere podia of mooiere recensies en foto’s in de krant.
Maar wel naar het beste antwoord op de vraag:
Hoe kan kunst een directe, levendige en duurzame verbinding leggen tussen de individuele mens en de grote maatschappelijke vraagstukken van vandaag?
Ik hoop je op de hoogte te houden.
Geef je hier op voor de nieuwsbrief.
In september 2017 begon ik The Turn Club. Hierin komen mijn ambities samen om kunstkracht aan te wenden voor grote maatschappelijke uitdagingen. Het is een club waar kunstprofessionals, veranderaars en praktisch idealisten hun dromen, plannen en ideeën delen met elkaar, hun zichtbaarheid vergroten en hun innovatiekracht naar nieuwe plekken brengen.
De samenleving snakt immers naar nieuwe idealen. Creatieve en artistieke professionals kunnen met verbeelding, schoonheid en onderzoek een rol van betekenis spelen bij de grote uitdagingen waar we momenteel voor staan. Helaas werken deze makers en verbinders vaak projectmatig en geïsoleerd van elkaar.
The Turn Club pakt maatschappelijke vraagstukken aan met een kunstenaars mindset. We laten zien wat kunst doet met voorbeelden, lezingen en artikelen. We verbinden, door verbintenissen te leggen tussen kunst en urgente onderwerpen en we helpen elkaar om zelf een turn te maken van resultaatgericht werken naar een delend en verbindend proces.